Μαστός

Απλές κύστεις: Είναι οι πιο συχνές, περιέχουν μόνο υγρό χωρίς παρουσία συμπαγούς στοιχείου.

Αυξάνουν σε μέγεθος λίγο πριν την έμμηνο ρήση λόγω των ορμονικών αλλαγών που πραγματοποιούνται εκείνες τις ημέρες, μερικές φορές προκαλώντας και έντονο αίσθημα πόνου, ενώ υποχωρούν μετά το τέλος της εμμήνου ρήσεως.

Συνήθως εξαφανίζονται μετά την εμμηνόπαυση. Φυσικά, η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης στην εμμηνόπαυση μπορεί να είναι η αιτία για την ανάπτυξη ή την επανεμφάνισή τους.

Διάγνωση:Η διάγνωση τίθεται με την κλινική εξέταση και το υπερηχογράφημα ή τη μαστογραφία και επιβεβαιώνεται με την παρακέντηση (FNA), μια ανώδυνη διαδικασία, η οποία εκκενώνει την κύστη ενώ μας δίνει και τη δυνατότητα της κυτταρολογικής εξέτασης του υγρού.

• Κλινική εξέταση του μαστού. Ο ογκολόγος σας εξετάζει προσεκτικά τους μαστούς και τις γύρο περιοχές. Οι ερωτήσεις που θα σας κάνει είναι: πότε την παρατηρήσατε πρώτη φορά, αν το μέγεθος της έχει μεταβληθεί στο χρόνο και τη σχέση της με τον κύκλο σας, εάν παρουσιάζει πόνο, αν έχετε παρατηρήσει έκκριμα των θηλών. Ο ογκολόγος σας μπορεί συχνά να διαγνώσει από την κλινική εξέταση του μαστού και μόνο, αν ένα οζίδιο του μαστού είναι κύστη, αλλά θα χρειαστεί οπωσδήποτε τη διενέργεια περαιτέρω εξετάσεων όπως το υπερηχογράφημα και την αναρρόφηση με λεπτή βελόνα.
• Μαστογραφία και υπερηχογράφημα μαστού. Από τη στιγμή που η μαστογραφία ανακαλείωει μια αλλοίωση ύποπτη για κύστη, το υπερηχογράφημα μπορεί να βοηθήσει καθορίζοντας εάν ένα οζίδιο του μαστού είναι γεμάτο υγρό ή είναι στερεό. Μια ψηλαφητή μάζα του μαστού γεμάτη υγρό υποδηλώνει συνήθως μια κύστη του μαστού. Μια στερεά ψηλαφητή μάζα, 9 στις 10 περιπτώσεις είναι καλοήθης,όπωςένα ινοαδένωμα, αλλά οι στερεές βλάβες θα μπορούσαν επίσης να είναι καρκίνος. Με βάση αυτό που βλέπουν στον υπέρηχο, ο ογκολόγος και ο ακτινολόγος σας μπορούν να συστήσουν μια βιοψία για να αξιολογήσουν περαιτέρω τη μάζα αυτή.
• Αναρρόφηση με λεπτή βελόνα. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, ο κυτταρολόγος ή ο ακτινολόγος εισάγει μια λεπτή βελόνα μέσα στη μάζα του μαστού και προσπαθεί να αναρροφήσει το περιεχόμενο. Εάν αυτό είναι υγρό αφαιρείται πλήρως και το οζίδιο εξαφανίζεται.

Θεραπεία: Αρκετά συχνά για απλές κύστεις του μαστού δεν απαιτείτε καμία θεραπεία. Ο ογκολόγος σας μπορεί να σας συστήσει τίποτα περισσότερο από στενή παρακολούθηση της κύστη του μαστού για να δει αν υποχωρεί από μόνη της.

Συνήθως δεν απαιτείται χειρουργική επέμβαση και τις περισσότερες φορές εξαφανίζονται μόνες τους. 
Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο επανεμφάνισης τους, οπότε και ίσως χρειαστεί να αφαιρεθούν χειρουργικά.

Αναρρόφηση με λεπτή βελόνα: Η αναρρόφηση με λεπτή βελόνα, είναι η διαδικασία που χρησιμοποιείται για τη διάγνωση μιας κύστης του μαστού, και μπορεί επίσης να χρησιμεύσει ως θεραπεία, εάν ο γιατρός σας αφαιρέσει όλο το υγρό από την κύστη κατά τη στιγμή της διάγνωσης, και η μάζα και τα συμπτώματα υποχωρήσουν.

Κατ' αρχάς, ο γιατρός σας ψηλαφά το στήθος σας για να εντοπίσει την κύστη και να τη κρατήσει σταθερή. Στη συνέχεια, εισάγει μια λεπτή βελόνα μέσα στη μάζα του μαστού και αναρροφά το υγρό. Συχνά, η αναρρόφηση με λεπτή βελόνα γίνεται χρησιμοποιώντας υπερήχους που θα καθοδηγήσουν την ακριβή τοποθέτηση της βελόνας.

• Αν το υγρό δεν είναι αιματηρό και η μάζα εξαφανίζεται, δεν θα έχετε καμία περαιτέρω εξέταση.
• Εάν το υγρό εμφανίζεται αιματηρό ή η μάζα του μαστού δεν εξαφανίζεται, ο ογκολόγος σας θα πρέπει να σας συστήσει περαιτέρω έλεγχο και ίσως χειρουργική εξαίρεση της κύστης.
• Αν το περιεχόμενο δεν είναι υγρό, ο γιατρός σας θα σας συστήσει πιθανότατα μια απεικονιστική εξέταση όπως η μαστογραφία και, ενδεχομένως, μια βιοψία για να αξιολογηθεί περαιτέρω.

Αν παρουσιάζετε κύστεις στο μαστό, μπορεί να χρειαστεί το περιεχόμενό τους να παρακεντηθεί περισσότερο από μία φορά. Επαναλαμβανόμενες ή νέες κύστεις είναι συχνές.

Η χρήση ορμονών: Η χορήγηση από του στόματος αντισυλληπτικών για τη ρύθμιση της εμμήνου ρύσεως σας μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των υποτροπών των κύστεων του μαστού. Η διακοπή της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης κατά την εμμηνόπαυση μπορεί να μειώσει το σχηματισμό των κύστεων.

Η χειρουργική εξαίρεση: Η χειρουργική αφαίρεση μιας κύστης του μαστού είναι απαραίτητη μόνο σε μερικές ασυνήθιστες περιπτώσεις. Αν μια ενοχλητική και επώδυνη κύστη του μαστού σχηματίζεται κάθε μήνα, ή εάν μια κύστη του μαστού περιέχει αίμα ή εμφανίζει άλλα ανησυχητικά σημεία, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι μια καλή λύση.

Επιπλεγμένες και πολύπλοκες κύστεις: είναι λιγότερο συχνές και εκτός από υγρό περιέχουν και συμπαγές στοιχείο. Υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να υποκρύπτουν κακοήθεια οπότε η συμπληρωματική απεικόνιση με μαστογραφία, η παρακέντηση και πολύ συχνά η χειρουργική εξαίρεση θεωρούνται απαραίτητες.

Το ποσοστό ανάπτυξης κακοήθειας των κύστεων αυτών είναι περίπου 0,3%

Είναι ο συχνότερος όγκος (καλοήθης) στην ηλικία κάτω των 25 ετών αν και μπορεί να αναπτυχθεί σε γυναίκες οποιασδήποτε ηλικίας. Προέρχεται από υπερπλασία του επιθηλιακού και του ινώδους στοιχείου του μαστού. Κλινικά εμφανίζεται σαν ένα κινητό, ομαλό, ανώδυνο και σκληρό ογκίδιο. Μπορεί να είναι μονήρες ή πολλαπλό, με ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη εντόπιση. Συχνά παρουσιάζει τάση αύξησης του μεγέθους του και αρκετές φορές κυκλική αυξομείωση με τον εμμηνορυσιακό κύκλο, γεγονός που στηρίζει την άποψη ότι το ινοαδένωμα είναι ορμονοεξαρτώμενο, φαίνεται δηλαδή να παίζουν σημαντικό ρόλο οι γυναικείες ορμόνες και η φάσεις του κύκλου. Επίσης αυξάνονται σε μέγεθος κατά την εγκυμοσύνη και με τη λήψη ορμονών και υποχωρούν μετά την εμμηνόπαυση.

Διάγνωση: Η διάγνωση και σε αυτή τη περίπτωση γίνεται με τη κλινική εξέταση του μαστού, τη μαστογραφία για γυναίκες άνω των 40 ετών (φώτο δεξιά), το υπερηχογράφημα μαστού και την αναρρόφηση με λεπτή βελόνα. Μια επιπλέον εξέταση σε αυτή τη περίπτωση περιλαμβάνει τη βιοψία με χοντρή βελόνα, η οποία θέτει τη διάγνωση με μεγαλύτερη ακρίβεια. Αυτή χρησιμοποιεί μια μεγαλύτερη βελόνα για να λάβει δείγματα ιστού από τη μάζα του μαστού και πραγματοποιείται από το χειρουργό.

Από τη στιγμή που θα διαπιστωθεί ένα τέτοιο ογκίδιο στο μαστό, είναι απαραίτητη η ιστολογική επιβεβαίωση με βιοψία.

Θεραπεία: Στις πολύ νέες γυναίκες, στις οποίες η πιθανότητα καρκίνου του μαστού είναι σχεδόν μηδενική, η θεραπεία είναι συντηρητική, ενώ στις μεγαλύτερες εφαρμόζεται χειρουργική εξαίρεση του ογκιδίου. 
Αφού επιβεβαιωθεί ότι πρόκειται για ινοαδένωμα, η αντιμετώπιση του εξαρτάται από τα ιστολογικά του χαρακτηριστικά, το μέγεθός του, τις μεταβολές του μεγέθους του, τα συμπτώματα, αλλά και την προσωπική επιθυμία της γυναίκας καθώς συνήθως η παρουσία των ογκιδίων αυτών προκαλεί έντονη ανησυχία και αβεβαιότητα.
Τα μικρά ινοαδενώματα, που δεν προκαλούν συμπτώματα και που δεν μεταβάλουν τις διαστάσεις τους κατά την παρακολούθηση, δεν χρειάζεται να αφαιρούνται χειρουργικά.

Συνιστάται η αφαίρεση των ινοαδενωμάτων προ της εγκυμοσύνης, καθώς τα περισσότερα μεγαλώνουν κατά τη διάρκεια της κύησης προκαλώντας συμπτώματα.

Τα μεγάλα ινοαδενώματα που προκαλούν πόνο στο μαστό, που αυξάνονται σε μέγεθος ή που η βιοψία δείχνει ανησυχητικά στοιχεία πρέπει να αφαιρούνται χειρουργικά. Σε πολλές περιπτώσεις οι γυναίκες επιλέγουν να αφαιρεθεί χειρουργικά το ινοαδένωμα και ας μην κρίνεται απαραίτητο από τον ογκολόγο.

Μη χειρουργική αντιμετώπιση: Εάν ο ογκολόγος σας είναι σίγουρος ότι η μάζα αυτή του μαστού σας είναι ινοαδένωμα και όχι καρκίνος του μαστού - με βάση τα αποτελέσματα της κλινικής εξέτασης του μαστού, της απεικόνισης και της βιοψίας, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι περιττή. Μπορεί να αποφασίσετε να αποφύγετε τη χειρουργική επέμβαση, διότι:

• Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να αλλάξει το σχήμα και την υφή του μαστού σας (για αισθητικούς λόγους).
• Τα ινοαδενώματα συχνά συρρικνώνονται και εξαφανίζονται από μόνα τους.
• Το στήθος σας έχει πολλαπλά ινοαδενώματα που εμφανίζονται να είναι σταθερά. Εάν επιλέξετε να μην αφαιρεθεί το ινοαδένωμα, υπάρχει ανάγκη συνεχούς τακτικής παρακολούθησης, καθώς είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι δεν αυξάνονται σε μέγεθος. Ανά πάσα στιγμή, εάν αυτό σας ανησυχεί, μπορείτε να επανεξετάσετε τη χειρουργική επέμβαση. Η χειρουργική αντιμετώπιση. Ο ογκολόγος σας μπορεί να σας συστήσει τη χειρουργική επέμβαση για να αφαιρέσει το ινοαδένωμα εάν οι εξετάσεις σας - η κλινική εξέταση του μαστού, η απεικονιστική εξέταση ή η βιοψία - δεν είναι φυσιολογικές ή δεν δίνουν τις απαραίτητες απαντήσεις. Η διαδικασία για να αφαιρέσετε ένα ινοαδένωμα ονομάζεται ογκεκτομή. Το τμήμα του μαστού που αφαιρείται εξαρτάται από το μέγεθος του ινοαδενώματος.

Βέβαια, αφού ένα ινοαδένωμα αφαιρεθεί, είναι πιθανό ότι ένα ή περισσότερα νέα ινοαδενώματα μπορούν να επανεμφανιστούν. Αυτά θα πρέπει πάντα να αξιολογούνται με τον ίδιο τρόπο και την ίδια προσοχή. Μπορεί επομένως να χρειαστεί και νέα χειρουργική επέμβαση για να αφαιρέσει το νέο ινοαδένωμα.

Το λίπωμα είναι ένα καλοήθες ογκίδιο του μαστού, λιπώδους ιστού. Κλινικά είναι ανώδυνο, μαλακό, πολύλοβο, κινητό και συνήθως μονήρες. Εντοπίζεται στον υποδόριο χώρο, ποικίλλει σε μέγεθος και δεν συμφύεται με το υπερκείμενο δέρμα. Διαγιγνώσκεται με υπερηχογράφημα και μαστογραφία. Θεραπεία εκλογής είναι η χειρουργική εξαίρεση.

Είναι φλεγμονή του μαζικού αδένα. Τα συμπτώματά της είναι ο έντονος πόνος και η διόγκωση της περιοχής, η ερυθρότητα στο δέρμα, ενώ στην οξεία φάση μπορεί να συνοδεύεται από αίσθημα κόπωσης, πυρετό και ρίγη. Αιτία είναι η είσοδος μικροβίων, ιδιαίτερα του σταφυλόκοκκου, μέσα από τους πόρους της θηλής στο μαστό. Συνήθως αφορά τον ένα μαστό, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και στους δύο.

Είναι η συχνότερη επιπλοκή του θηλασμού, αλλά η φλεγμονή αυτή μπορεί να οφείλεται και σε ανωμαλίες της θηλής, όπως, για παράδειγμα, κάποια εισολκή ("εσοχή") ή ραγάδα, από όπου μπορεί να εισέλθουν παθογόνα μικρόβια.

Συνήθως αντιμετωπίζεται με τη χορήγηση, για τουλάχιστον 10 ημέρες, αντιβιοτικών που καταπολεμούν τα μικρόβια. Αν η φλεγμονή δεν υποχωρήσει, τότε μπορεί να σχηματιστεί απόστημα, οπότε χρειάζεται χειρουργική εξαίρεση.

Η μαστοδυνία είναι ο πόνος στο στήθος που μπορεί να οφείλεται σε αίτια εντός ή εκτός μαστού.Συχνά συνδέεται με ορμονικές μεταβολές, εμφανίζεται κυκλικά κάθε μήνα πριν από την περίοδο και συνοδεύεται από πρήξιμο του μαστού.

Πρόκειται για συνηθισμένο πρόβλημα σε γυναίκες 20-40 ετών, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, όταν υποβάλλονται σε θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης. Ακόμη, μπορεί να οφείλεται σε τραυματισμό του μαστού ή σε κύστη. Ο πόνος στο στήθος, όμως, μπορεί να οφείλεται και σε αιτίες εκτός μαστού. Συνήθως πρόκειται για πόνο που αντανακλάται στο μαστό και προέρχεται από το σκελετό, το θώρακα, τον ώμο ή τον αυχένα (π.χ. αυχενικό σύνδρομο). Η αντιμετώπιση του προβλήματος εξαρτάται από την αιτία που το προκαλεί. Στην περίπτωση που είναι κυκλική μαστοδυνία, τότε ένα ελαφρύ διουρητικό μπορεί να βοηθήσει.

Θα περιορίσετε επίσης τον πόνο αν φοράτε σουτιέν, ώστε να στηρίζεται καλύτερα το στήθος. Αν οφείλεται σε τραυματισμό, βελτιώνεται με τον καιρό. Αν ευθύνεται κάποια κύστη, μπορεί να χρειαστεί παρακέντηση και σε περίπτωση φλεγμονής αντιβίωση. Ωστόσο, η μείωση της κατανάλωσης λιπαρών και αλατισμένων τροφών, αλκοολούχων ποτών και καφεΐνης και η σωματική άσκηση όπως το κολύμπι μπορούν να περιορίσουν τον πόνο.