Γυναικολογία

ΕΜΒΟΛΙΟ HPV – Ιός κονδυλωμάτων

Το εμβόλιο έχει προφυλακτική δράση εναντίον της μόλυνσης από τον ιό HPV (Human Papiloma Virus) - ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων, όπως λέγεται, ή πιο γνωστά ιός των κονδυλωμάτων - η σοβαρότερη βλάβη του οποίου προκαλεί καρκίνο του τραχήλου της μήτρας

Ποια είναι τα συμπτώματα του ιού:

Οξυτενή κονδυλώματα
Δυσπλασίες και καρκίνος του τραχήλου της μήτρας
Προκαρκινικές αλλοιώσεις και καρκίνος του κόλπου και αιδοίου

Ποιοι παράγοντες προδιαθέτουν για HPV:

Μικρή ηλικία έναρξης σεξουαλικών επαφών
Πολλοί σεξουαλικοί σύντροφοι
Κάπνισμα
Ευπαθές - χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα

Ταξινόμηση στελεχών:

Στελέχη χαμηλού κινδύνου (6, 11, 42, 40, 43, 44, 54, 61, 72, 73, 81)
Στελέχη υψηλού κινδύνου (16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 53, 56, 58, 59, 66, 68, 82)

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας δεν αποδίδεται σε κληρονομικά αίτια. Είναι από τους λίγους καρκίνους στις μέρες μας, του οποίου αποδεδειγμένα γνωρίζουμε έναν αιτιολογικό παράγοντα: τον ιό HPV. Υπάρχουν περίπου 200 διαφορετικοί τύποι του ιού, από τους οποίους οι 40 περίπου προσβάλλουν τη γεννητική περιοχή και αντιστοιχούν σε αριθμούς, πχ. τύπους 2, 5, 16, 18 κτλπ. Κάποιοι από τους τύπους αυτούς αναφέρονται ως "χαμηλού κινδύνου" και άλλοι ως "υψηλού κινδύνου" διότι μπορεί να προκαλέσουν κυτταρικές αλλοιώσεις και να μετατρέψουν τα υγιή τραχηλικά κύτταρα σε παθολογικά κύτταρα - καρκινικά.

Ποιός μπορεί να προσβληθεί από τον ιό αυτόν;

Κάθε γυναίκα που έχει προσβληθεί από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων, διατρέχει το κίνδυνο να νοσήσει από την συγκεκριμένη κακοήθεια. Η πρώτη μόλυνση από τον ιό μπορεί να συμβεί με την έναρξη των σεξουαλικών σχέσεων, νωρίς στην εφηβεία ή στη νεαρή ενήλικη ζωή, που είναι και η ηλικία που εμφανίζεται η μεγαλύτερη έκθεση στον ιό (16-26 ετών). Περίπου το 80% των σεξουαλικών ενεργών γυναικών και το 50% των ανδρών υπολογίζεται πως θα προσβληθούν σε κάποια στιγμή της ζωής τους από κάποιο τύπο του συγκεκριμένου ιού, καθώς η μετάδοση μπορεί να γίνει από τη γύναικα στον άνδρα αλλά και από τον άνδρα στη γυναίκα. Είναι πολύ εύκολη και χωρίς συμπτώματα. Η λοίμωξη, μπορεί να παραμείνει σε λανθάνουσα μορφή (δηλαδή να μην εμφανίζεται), για χρόνια.

Η χρήση προφυλακτικού μειώνει τον κίνδυνο της μόλυνσης, δεν προστατεύει όμως απόλυτα, γιατί ο ιός μπορεί να μεταδοθεί και με τη δερματική επαφή στη περιοχή των γεννητικών οργάνων. Σε ολόκληρο τον κόσμο εμφανίζονται περίπου 470.000 νέες περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και 230.000 πεθαίνουν ετησίως από την ασθένεια αυτή, η οποία είναι η δεύτερη αιτία θανάτου γυναικών από καρκίνο στον κόσμο. Στην Ευρώπη περίπου 30.000 γυναίκες περίπου εμφανίζουν καρκίνο τραχήλου της μήτρας και 15.000 πεθαίνουν κάθε χρόνο. Στην προηγμένη Ευρώπη δηλαδή, 3 γυναίκες κάθε ώρα χάνουν τη ζωή τους από μία νόσο που πλέον μπορεί να προβλεφθεί σχεδόν 100%, κάνοντας τακτικά ετησίως το Τεστ Παπανικολάου. Με τη χορήγηση του εμβολίου, δημιουργούναι ειδικά αντισώματα που προστατεύουν από τους ιούς "υψηλού κινδύνου" οι οποίοι ευθύνονται για το 70% των περιπτώσεων καρκίνου της τραχήλου της μήτρας. Υπάρχουν: το τετραδύναμο και το διδύναμο εμβόλιο, που παρέχουν δηλαδή προστασία για τέσσερις ή για δύο τύπους, υψηλού κινδύνου του ιού. Είναι σημαντικό να διευκρινισθεί ότι μια γυναίκα, παρόλο που έχει εμβολιασθεί, μπορεί αργότερα να μολυνθεί από κάποιον άλλον τύπο του ιού που δεν καλύπτει το εμβόλιο ή ήδη να τον έχει.

Το εμβόλιο δεν έχει θεραπευτική δράση και δε χορηγείται για τη θεραπεία του καρκίνου της τραχήλου της μήτρας ή των κονδυλωμάτων. Ιδανικά, το εμβόλιο πρέπει να γίνεται πρίν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών, επειδή μέχρι τότε ο οργανισμός δεν έχει εκτεθεί ακόμα στον ιό.

Ο εμβολιασμός για τις ηλικίες από 11 έως 15 γίνεται σε δύο δόσεις, με διαφορά 6 μηνών, ενώ για τις ηλικίες από 15 έως 26 ετών γίνεται σε τρεις δόσεις: η πρώτη δόση σήμερα, η δεύτερη δόση σε 1 ή 2 μήνες και η τρίτη δόση 6 μήνες μετά την πρώτη. Πλήρης προστασία παρέχεται 1 μήνα μετά την ολοκλήρωση του σχήματος. Το εμβόλιο χορηγείται με ενδομυϊκή ένεση στο βραχίονα ή στο γλουτό. Τα μέχρι τώρα δεδομένα, παρέχουν στοιχεία για διάρκεια προστασίας μέχρι 15 έτη και δεν είναι αναγκαία μία αναμνηστική δόση στο μέλλον. Το συγκεκριμένο εμβόλιο κυκλοφορεί στην Ελλάδα με διαφορετικό εμπορικό όνομα από 2 πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρίες.

Παρενέργειες

Το HPV εμβόλιο φαίνεται πως δεν προκαλεί σοβαρές παρενέργειες. Ήπια ενοχλήματα έχουν περιγραφεί, όπως:

Ήπιος πόνος στο σημείο το εμβολιασμού (8 στους 10)
Ερυθρότητα ή οίδημα στο σημείο του εμβολιασμού (1 στους 4)
Δεκατική πυρετική κίνηση (1 στους 10)
Κνησμός στο σημείο του εμβολιασμού ή
Πυρετός πάνω από 38ο C (λιγότερο από 1 στους 30)

Σύμφωνα με τους επίσημους φορείς "Το εμβόλιο εναντίον του HPV φαίνεται να είναι ένα πολύ ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο, με πολύ μεγάλη σπουδαιότητα για την υγεία των γυναικών".